Ervaringen van Yvonne

17 maart 2017

Mijn man, TC, is laatdoof. In februari 2008 werd zijn CI aangesloten. Alweer bijna 4 jaar genieten we van al het moois dat het weer kunnen horen ons heeft gebracht. Want het heeft niet alleen zijn leven veranderd ook het mijne stond op zijn kop. Voor en na het CI - een wereld van verschil.

Het verslag beschrijft het CI-traject van aanmelden tot 3 maanden na het aansluiten.

15 februari 2007
het begon met een bezoek aan het Audiologisch Centrum in Eindhoven. Van de gehoortesten (waarbij me weer pijnlijk duidelijk werd hoe weinig TC hoort en nog veel minder verstaat) naar de audioloog, die tot mijn verbazing rechtstreeks met TC sprak (ik voelde me bijna buitengesloten! Meestal is het zo dat, als TC laat weten dat hij slechthorend is, men zich tot mij wendt). We kwamen tot de conclusie dat het inderdaad zinvol zou zijn als TC zich zou aanmelden voor een CI.

4 mei 2007:
Oriënterend gesprek in het AMC. Het gesprek verliep prettig, we kregen veel informatie, ik kreeg antwoord op de vragen die ik had en vond het fijn dat er ook aandacht was voor mij, de (oefen)partner. Ik constateerde ook dat het goed was geweest dat ik de afgelopen weken een deel van alle informatie die TC had verzameld, had gelezen. Anders was er wel heel veel op me afgekomen. Nu overheerste de opwinding: we gaan het CI-traject in! Kleine teleurstelling: het maximum aantal geplande operaties voor dit jaar is al bereikt. We zijn dus pas in 2008 aan de beurt. Maar ik ben heel blij dat de onderzoeken binnenkort gedaan worden, zodat we binnen een paar maanden weten of TC wel of niet een CI krijgt.

Ik weet niet hoe het is om slechthorend/doof te zijn. Ik kan het me proberen voor te stellen, maar ik weet het niet echt. Ik weet ook niet hoe het is om een CI te krijgen.

Ik weet wel hoe het is om een slechthorende partner te hebben. Ik ben er al jaren aan gewend...maar het went nooit! Taal is een ongelofelijk belangrijk communicatiemiddel. En met slechthorend/doof zijn, valt dat voor een groot deel weg. Het is een onzichtbare handicap en in zekere zin een handicap voor ons allebei. Want het is niet leuk om alles te moeten herhalen, soms wel 3,4 of tig keer. En in gezelschap dubbel goed opletten wat men zegt om het later te kunnen navertellen. En dat ze aan mij vragen wat TC wil drinken. En dan heb ik het nog niet eens over het verdriet, onmacht, eenzaamheid en noem het maar opMaar we kunnen er gelukkig (de ene keer beter dan de andere) ook om lachen als de communicatie weer eens te wensen over laat. Lachen doen we ook met het spraakafzien oefenen waar we (pas) sinds een paar maanden mee bezig zijn. Spraakafzien moet een goede ondersteuning vormen voor een CI-toekomst. Zodat TC en ik meer ontspannen met elkaar en anderen kunnen praten. Daar verheug ik me op! En daar wil ik me graag voor inspannen.

 

Woensdag 13 juni 2007
Voor de tweede keer in 4 maanden was ik getuige van het hoor- en spraakaudiogram. En wederom werd ik er niet blij vanNou ja, zitten we hier tenminste niet voor niks. Volgende week de CT-scan en gesprek met maatschappelijk werk en audioloog, dan horen we ook hoe het met de gehoorzenuwen staat.

Donderdag 21 juni 2007
Opnieuw een AMC-dag voor de eerste afspraak met audioloog. Belangrijkste nieuws was natuurlijk dat beide gehoorzenuwen in orde zijn. Verder uitleg over het CI, maar TC heeft er al veel over gelezen en is goed op de hoogte van de technische kant. Nog een test spraak verstaan. Dat hij een lage score had, was te verwachten maar ik had me daar op ingesteld (dan komt het minder hard aan).

Het tweede gesprek bij de maatschappelijk werker was ingrijpender. Behalve praten over (onder andere) wat TC van het CI en de revalidatie verwacht, kwam aan het eind van het gesprek mijn behoefte aan contact met lotgenoten naar boven. Enigszins tot mijn verrassing bleek dat gevoel heel diep te zitten want de tranen kwamen al snel. Dat had ik niet verwacht. Gelukkig - en terecht - zei ze dat het juist goed is om emoties te tonen. Die zullen er nog wel meer komen. Er is betrekkelijk weinig aandacht voor partners/familie in de vorm van groepen/fora, dat beaamde ook de maatschappelijk werker. Vreemd eigenlijk, want ik ben toch echt niet de enige die er behoefte aan heeft, zei ze. In ieder geval gaan we naar de (eerste) partnerdag die de Stichting Plotsdoven in september organiseert.

Het maken van de CT-scan ging heel snel, maar het krijgen van de uitslag niet. We hebben pas 6 augustus een gesprek met de KNO-arts. Ik vind het niet fijn om zo lang in onzekerheid te zitten of de slakkenhuizen wel of niet geschikt zijn voor implantatie en of het dus wel of niet doorgaat.

Maandag 6 augustus 2007
‘s Morgens vroeg
Na een onrustige nacht voel ik de gestegen spanning nu overal in mijn buik (en het zijn toch echt geen vlinders) en heb ik hartkloppingen. Voor mijn gevoel is het erop of eronder. Tot nu toe zijn alle onderzoeken en gesprekken positief geweest op de weg naar een CI. De uitslag van de CT-scan krijgen we vanmiddag (er zal toch wel 1 slakkenhuis geschikt zijn om te implanteren) en uiteindelijk heeft de KNO-arts het laatste woord.

Eenmaal bij dr. Tange werd al snel duidelijk dat het wel goed zat met beide slakkenhuizen, dat TC geopereerd gaat worden en voor ik het wist, was de afspraak voor volgende week bij de anesthesist gemaakt en waren we weer op weg naar huis

Had ik me daar zo druk over gemaakt. Nou, dat doe ik dus ook nooit meer (maar ik ken mezelf dus ik vrees dat het nog wel meer zal gebeuren) En of de weegschaal het met me eens is of niet, ik voel me wel een stuk lichter. Wat zal ik lekker slapen vannacht

‘s Avonds
Inmiddels zijn er een paar uur voorbij en dringt het goed tot me door: het gaat echt gebeuren!! Ook wij mogen de wondere wereld van het CI gaan ontdekken!!

Zondag 9 september 2007
Gisteren werd de eerste partnerdag van de Stichting Plotsdoven georganiseerd voor partners en familie van doven en slechthorenden. Overigens waren de doven en slechthorenden zelf ook welkom. Ik ben er samen met TC naar toe gegaan.

Een impressie van mijn ervaringen

Na het welkomstwoord werd me meteen duidelijk dat ik echt niet voor TC hoefde op te letten wat er werd gezegd. De schrijftolk deed vrijwel letterlijk verslag en samen met een goed werkende ringleiding was dat voor TC ideaal. Ik kon me dus volledig richten op de lezingen. De eerste lezing had als titel "Samen delen? De gevolgen van plots- en laatdoofheid voor de horende partner". De spreekster begon om te vertellen dat er bijzonder weinig (zeg maar bijna geen) literatuur te vinden was over dit onderwerp. En dat terwijl doof/slechthorendheid als derde op de lijst met meest voorkomende ziektes/aandoeningen staat. Ze vertelde veel over doof/slechthorendheid en wat voor problemen daar allemaal bij kunnen komen kijken. Slechts de laatste minuten ging het ook over datgene waar goedhorenden tegenaan kunnen lopen. Het meeste was voor mij bekende materie, er was wel veel herkenning.

De tweede lezing werd gegeven door een goedhorende (partner van een dove man) die (kleinschalig) onderzoek heeft gedaan naar de communicatie tussen goedhorenden en doven/slechthorenden. Dat was interessant en heel herkenbaar. Dat zijn de verhalen uit de praktijk.

Na een overigens uitstekend verzorgde lunch was het tijd voor de workshops.
De eerste waar ik me voor had opgegeven, ging over partners met CI. Dat staat me ook te wachten dus kom maar op met die verhalen, dacht ik. Gespreksleidster was een maatschappelijk werkster van Viataal en toen ik aangaf dat TC (die er overigens ook bij zat) in januari pas een CI zou krijgen en ik er dus nog niks zinnigs over zeggen, zei ze dat het niet alleen over CI hoeft te gaan. Dat was best wel een teleurstelling. Eerst ging het dus meer in het algemeen over het rekening houden met en richten naar je dove/slechthorende partner, maar gelukkig kwam het CI ook nog ter sprake. Ik heb wel wat nuttige dingen gehoord, maar wat me het meest bij is gebleven, is het horen hoe een CI-drager de eerste geluiden hoort (voor zover men dat dan weet natuurlijk). Piepjes die woorden moeten voorstellen, zeer moeilijk te onderscheiden woorden en muziek (nou ja, wat er voor door moet gaan). Het geluid was minder robot/metaalachtig dan ik had gedacht. Het deed me wel beseffen hoe moeilijk het is/kan zijn om daarvan herkenbare geluiden/woorden te maken.

De tweede workshop was het lotgenotencontact en daar ging ik vol verwachting naar toe. Al gauw bleek dat er zowel goedhorenden als doven/slechthorenden zaten, bovendien ontbrak een gespreksleider. Ik was opnieuw teleurgesteldIk had verwacht dat het om de partners zou gaan. Het was duidelijk dat beide groepen graag met lotgenoten wilde praten. Maar dat kon naar mijn idee niet samen in 1 groep. Vervolgens heb ik duidelijk sprekend uitgelegd dat ik niet prettig vond om ervaringen te delen met lotgenoten, als ik daarbij rekening moest houden met de doven/slechthorenden. Want dat zijn niet mijn lotgenoten. Dat was nou juist, wat ik even niet wilde. Gelukkig stond ik daarin niet alleen. Na wat heen en weer geharrewar werd besloten de groep te splitsen (hoewel er toch 1 CI-drager bleef zitten, maar ja, je stuurt iemand ook niet weg…). Een jongeman (zoon van een dove moeder) had ervaring met het leiden van gesprekken en bood aan die rol op zich te nemen. Vanaf dat moment ging het zoals ik had gehoopt. Ieder kon in het kort zijn verhaal kwijt, er was herkenning en begrip en voor sommigen blijdschap te merken dat 'ze niet de enige zijn'.

Oktober - november - december
Op een (inmiddels niet meer bestaand) CI-forum heb ik deze maanden veel contact met CI-dragers die zich mijn situatie ook kunnen voorstellen. Bij hen kan ik mijn verhaal kwijt.

2008
Dinsdag 1 januari
Lang heb ik er naar uitgekeken en nu is het dan eindelijk zover...2008 is begonnen. Het jaar wat voor ons een bijzonder jaar zal worden. Over een week krijgt TC zijn CI en daarna mogen wij op ontdekkingsreis naar geluiden.

De kriebels in mijn buik voelen als vlinders.
Hoopvol en vol verwachting ben ik aan het nieuwe jaar begonnen.

Maandag 7 januari 2008
Opnamedag en vooral veel wachten, af en toe een gesprek en ruimte om vragen te stellen. Heel prettig vond ik het om dr. Tange nog even te zien en (weer) het gevoel te hebben dat TC bij hem in goede handen is. Morgen om 12 uur gaat TC onder het mes.

Dinsdag 8 januari 2008
Operatiedag
Terwijl ik zat te wachten tot TC terug zou komen op zaal, kwam dr. Tange op de afdeling (TC was er dus nog niet) en heeft hij mij vast de bijzonderheden verteld. Hij is heel tevreden, alles zit goed op zijn plek en alles doet het

TC was nog erg moe, had last van een droge mond en moeite met praten (praatte vooral zacht). Hij heeft een drukverband om zijn hoofd dat er 24 uur om moet blijven. Morgenmiddag hoor en zie ik wel hoe het met hem gaat en voorlopig ga ik ervan uit dat hij donderdag naar huis mag (dat was ook wat dr. Tange vanmiddag zei).

Woensdag 9 januari 2008
De tweede dag
Over het algemeen gaat het best goed met TC. Hij heeft geen pijn, is wel moe en slaapt veel. TC was echter erg duizelig en als gevolg daarvan ook misselijk. Daarom was hij nog niet uit bed geweest en had hij nog weinig gegeten (wat er ook weer uitkwam). Ik hoop dat hij morgen minder duizelig is, dat hij uit bed kan en misschien toch naar huis.

Het zijn vermoeiende dagen. Op en neer naar het ziekenhuis, sms'en, bellen, mailen en tussendoor ook proberen aan mezelf te denken.

Vrijdag 11 januari 2008
Vooral de laatste dagen vond ik zwaar. Het viel toch tegen dat TC zo duizelig was en dus wat langer moest blijven. Daarbij sloeg bij mij de vermoeidheid toe, zodat ik donderdagavond even een dip had.

Vandaag kreeg ik al vroeg een sms'je van TC dat hij uit bed was, iets gegeten had en naar huis mocht. Nadat ik instructies had gekregen om de wond te verzorgen (2 kleine littekens met hechtingen waar maar een klein beetje gedroogd bloed aan zit dat ik moet deppen met gekookt (en afgekoeld) water) zodat, als volgende week woensdag de hechtingen eruit mogen, dat wat makkelijker gaat.

Het voelt een beetje raar: in TC’s hoofd/oor zitten dingen, ik zie er niks van en toch gaan ze ons leven straks op zijn kop zetten. Als ik me dat realiseer, krijg ik vlinders in mijn buik

Dinsdag 15 januari 2008
Het is dat er verband om zijn hoofd zit maar anders zou ik bijna vergeten dat TC geopereerd is. Afgezien van wat kleine ongemakken (door de antibiotica) rolt hij er goed doorheen.

Maandag 21 januari 2008
AMC - hechtingen eruit gehaald en over 2 weken terugkomen voor controle.

Donderdag 23 januari 2008
Brief gekregen van het AMC gekregen met de data voor TC's hoorrevalidatie. 5 februari begint ons hooravontuur. En daarna natuurlijk de daarbij behorende afspraken 2x in de week. Er is een gevoel van blijdschap, spanning, opwinding, verwachting.

 

Zondag 3 februari 2008
En dan ineens is het bijna zover...

Ik ben niet zenuwachtig voor de eerste fitting van TC, maar wel verwachtingsvol. En er is gevoel van opwinding. We gaan het eindelijk meemaken: de eerste hoorervaring in een doof oor.
Hoe het ook zal klinken: de eerste ervaring is uniek, bijzonder, indrukwekkend, hoe je het ook wil noemen.

En we gaan proberen het zo ontspannen mogelijk over ons heen te laten komen

 

De afgelopen week heb ik me regelmatig - bij wat ik hoorde - afgevraagd: zou TC dat straks ook horen, hóé zou hij dat horen, zou hij iets horen wat ik niet (meer) hoor of wat ik me niet bewust ben etc. etc. En - omdat hij het de eerste tijd zonder hoorapparaat (rechts) en alleen met CI (links) moet doen - zou hij iets meer kunnen spraakafzien, misschien met hulp van vingerspellen of moet ik meer schrijven of kan hij al snel een woord verstaan of etc. etc.

Allemaal vragen waar ik de komende dagen/weken antwoord op hoop te krijgen.

Dinsdag 5 februari 2008 – de eerste aansluiting
Na de uitleg over het CI met de accessoires was het moment daar. Het geluid werd aangeboden en TC mocht zeggen, als hij wat zou horen. Het kon wel even duren voordat hij iets zou horen, werd er bij gezegd. Dus geduld - wachten - nee nog niks - nog even wachten - nog steeds niks. Audioloog Maarten en logopediste Leontien keken al wat vreemd, het duurde wel erg lang.

Ik heb de afgelopen week weinig spanning gevoeld, alleen maar een verwachtingsvolle opwinding. Maar die paar minuten wachten toen er TC maar geen piepjes hoorde - pff - dat was niet leuk

Gelukkig lag het aan de computer en toen dat verholpen was, hoorde hij al vrij snel iets. Hoera, het begin was er. Even later hoorde hij andere piepjes - hé, die lijken wel hoger. Ja dat was ook zo. Geweldig, dacht ik, hij hoort al verschil in hoogte. Maarten en Leontien vertelden van alles tegen TC en hij knikte en zo. Ik vroeg zachtjes aan Leontien: verstaat hij dat allemaal? Dat bleek voor een groot deel zo te zijn. Toen kwamen er (een paar heel kleine) vreugdetranen maar de verwachte vloedgolven bleven uit. Er was meer een gevoel van verbijstering…

Het werd nog mooier en beter, want toen Leontien de dagen van de week ging proberen (zonder lipbeeld) ging dat goed. Ook de maanden gingen goed.

Toen mochten we even buiten spelen. Naar het parkeerterrein om de auto's te horen, naar de hal waar het best rustig was en we even met een stoel hebben geschoven, naar toilet en handen gewassen. Hoe TC die geluiden heeft ervaren, kan ik niet beschrijven. Maar het feit dat hij iets hoort en verstaat met zijn dove oor.
Ik ben gewend aan zijn rechterkant te lopen, want daar zat het hoorapparaat. Nu is dat voorlopig (bij mij) ingeleverd en doet hij het met zijn CI links. Maar als ik rechts loop, hoort en verstaat hij het ook redelijk. Toch ben ik steeds links gaan lopen, ook om het CI in de gaten te houden. Stel je voor dat iemand het eraf stoot!

Weer terug bij Maarten en Leontien werden er nog 3 programma's opgezet, steeds wat harder. Daarna gingen we verder met Leontien, ze ging een stukje over wijn voorlezen dat TC vrijwel helemaal had verstaan. Verbijstering, ongeloof en grote blijdschap tuimelden over elkaar heen.

Natuurlijk is er nog veel te leren. Veel geluiden worden vaak niet als zodanig herkend en er is een brij van knisperen en rinkelen waar de stemmen door heen klinken. Mijn schaterlach klonk raar en als Hera, onze hond door de kamer loopt en haar nageltjes op de laminaatvloer tikken, lijkt het alsof er rijst wordt gestrooid. Pizza eten blijkt een luidruchtig iets evenals drinken. TC overweegt om voorlopig maar niet te eten en drinken

Boeiend, zo'n hoor- en luisterontdekkingsreis. Ik ben benieuwd wat hij van de oefeningen maakt, die we vanaf donderdag mogen gaan doen.

 

Donderdag 8 februari 2008
Nog steeds heb ik het gevoel dat het allemaal niet echt is. Het is moeilijk om alles wat er gebeurt goed op een rijtje te krijgen. Nog steeds tuimelen de gedachten en gevoelens over elkaar heen. Gister ben ik een paar uur naar kantoor geweest en dat was voor mij even een rustpunt.

Vandaag waren we weer naar het AMC en konden we Maarten en Leontien vertellen over de ervaringen van de afgelopen dagen. DAGEN! Het zijn er pas 3 en het lijken wel maanden.

Zaterdag/zondag 9/10 februari 2008
Wat een bijzondere week hebben we achter de rug. Het voelde alsof we in het diepe werden gegooid en voordat dat we het konden beseften, bleek TC te kunnen zwemmen en ging ik met de stroom mee. En iedereen op de kant maar juichen en klappen.

Zo ongeveer kan ik de gebeurtenissen het beste omschrijven. Van (bijna) het ene moment op het andere kon TC mij verstaan met zijn - al jaren dove – linkeroor. Naast de blijdschap was er vooral een lange tijd een gevoel van ongeloof, verwarring en verbijstering. Dat kan niet, dat hoort niet, zo gemakkelijk gaat dat niet. Nu, een paar dagen later, kan ik er wat genuanceerder naar kijken.

Ik besef dat TC wel veel hoort, maar nog weinig herkent.
Ik besef dat TC me wel verstaat, maar lang niet altijd en ook niet als er andere geluiden bij zijn.
Ik besef dat het spraak oefenen wellicht wat minder tijd zal kosten, maar dat er aan geluiden herkennen nog heel veel te doen is.
Ik besef dat het revalideren ook het wennen aan de nieuwe situatie betekent, zowel voor TC als voor mij. Want er is (nu al) veel verandert.

Logopediste Leontien zei: “ga maar genieten”.
Toen voelde ik de eerste emotie. Het mag, ga maar genieten, geniet er maar van dat het zo goed gaat. En ik geniet...vooral van de uitdrukking op zijn gezicht als hij weer een nieuw geluid hoort

We gaan ook oefenen. Omdat TC al meteen zo veel verstaat, doen we geen losse woorden en korte zinnen, maar ga ik stukjes voorlezen uit de krant en improviseren bij een afbeelding/foto. Ik stel vragen over het plaatje (TC kijkt niet naar mij, luistert alleen maar) en hij geeft vervolgens antwoord op de vraag. Dat gaat heel goed, vind ik. Hij verstaat me, zelfs als hij niet kijkt. Voorheen verstond hij vrijwel niets.
TC ervaart dat anders, het kost de nodige inspanning om er een zin van te maken. En dat verschil in ervaren geeft precies aan hoe verschrikkelijk moeilijk het is - voor mij als goedhorende - om me te blijven realiseren dat TC slechthorend is en blijft.

We hebben een luister-cd met geluiden meegekregen. Dat is leuk en zeker ook nuttig, want geluiden herkennen is nog moeilijk. We hebben de keuken-, boerderij- en circusgeluiden gedaan...best nog moeilijk dus.

Bij mij is de rust (voorlopig) weergekeerd. Ik weet dat er nog heel veel te ontdekken valt en dat er nog heel veel moois komt, maar ik kijk niet te ver vooruit. Elke dag heeft iets nieuws voor ons in petto en die wetenschap is voorlopig genoeg.

Dinsdag 12 februari 2008
Vandaag waren we weer in het AMC, bij Maarten voor de 3e CI-afstelling en bij Leontien voor de hoortraining. Het afstellen is voor TC vermoeiend; veel luisteren en zijn bevindingen zo duidelijk mogelijk over te brengen aan Maarten. Voor mij is het hoofdzakelijk wachten.
Leontien heeft met ons het oefenen besproken en nog wat ideeën aan de hand gedaan. Bijvoorbeeld luisteren en kijken naar het journaal, daarna stel ik er wat vragen over en dan een uur later nog eens kijken. Dan kent TC de inhoud een beetje en wordt het herkennen (en verstaan) makkelijker. Ook natuurprogramma’s/documentaires met een voice-over is een goede oefening. Daarbij spreekt men meestal iets langzamer en met de beelden erbij weet je waar het over gaat. Luisterboeken – al dan niet met het geschreven boek erbij – is ook een goede oefening. Daar was TC overigens al mee begonnen. En natuurlijk gaan we vrolijk door met de geluiden-cd.

Daarna werden er hoortesten gedaan, zinnen met en zonder ruis. Dat ging heel goed, wat mij niet zo verbaasde gezien de ervaring met gesprekken de afgelopen dagen. Voor Leontien en Charlotte (stagiaire) was het wel verrassend. Dat was te merken aan hun reacties, duidelijk op hun gezichten te lezen en dat vond ik weer heel leuk om te zien. Toen realiseerde ik me ook weer dat TC wel een bijzonder goede start heeft.

Toen nog een hoor- en spraakaudiogram, want daar waren zij (en wij) wel heel benieuwd naar. Dat was verrassend goed, want enkele woorden zijn toch altijd moeilijker dan zinnen.
Het laatste audiogram werd in juni vorig jaar gemaakt en dat was belabberd slecht, daar ben ik toen heel erg van geschrokken. Toen ik me realiseerde dat hij nu - met het CI in het dove oor - al zo’n mooie score had, kreeg ik wel een kriebelbuik en brok in de keel.

Volgende week dinsdag weer een afspraak voor CI-afstelling en hoortraining. TC heeft 3 nieuwe programma’s meegekregen en er is genoeg huiswerk/oefenmateriaal om een week vooruit te kunnen.

Donderdag 21 februari 2008
TC’s revalidatie gaat heel erg goed en ik geniet van zijn ontdekkingsreis. Er valt veel te vertellen. Er is veel veranderd, ook in mijn dagelijkse leven.

TC vertelde: toen de overbuurvrouw me op de fiets inhaalde bij de namiddagwandeling met Hera (onze hond) stopte ze. Ze vroeg: "kan je me horen?" want ze weet nog niet hoe het CI bij mij werkt. Ik vertelde dat ik haar behoorlijk kan verstaan mits het stil is. Als er een auto voorbijrijdt, is het even gedaan met het verstaan. Ze vertelt dat ze sprakeloos is. We babbelen nog even verder, af en toe onderbroken door het verkeer. Wat fijn om dat te kunnen.

Toen hij me dit vertelde, had hij weer die blik. Hij glundert. Dat is waar we het voor doen. Het zijn voor mij momenten van ontroering, van blijdschap.

Een kleine greep uit mijn ervaringen van de eerste week:
TC komt buiten aanlopen, blijft voor het huis staan en kijkt rond...luistert...dan een blik van verwondering...vervolgens een glundering op zijn gezicht...hij hoort een vogel tussen de struiken. Ik zit binnen en zie het gebeuren. Mooi!!! en bij mij goed voor tranen van ontroering.
Tijdens het eten zitten we ontspannen te praten, we zitten ‘gewoon’ te kletsen!
TC staat te praten met de buurman – ik sta erbij en kijk ernaar (dat is de omgekeerde wereld!).

Een indruk van mijn ervaringen in de eerste maand:
Blij dat het zo goed gaat, maar...
Ik kan nog niet altijd onbekommerd (alleen maar) blij zijn. Er verandert veel en dat geeft ook spanning. Ik blijf nog steeds opletten als we met anderen praten, of TC het wel meekrijgt. TC is de hele dag met horen en luisteren bezig en ik ben veel aan het meeluisteren. Wat is dat, waar komt dat vandaan, hoor jij dat? Soms praat ik te hard, soms te zacht, soms praat hij zacht en versta ik hem niet, soms zijn er andere (stoor)geluiden en verstaat hij me niet.
Ik geniet van de vele momenten dat TC me ‘gewoon’ verstaat: als we ’s avonds (in het donker) de hond uitlaten en door kunnen praten, als ik klets over van alles en nog wat, als ik een stukje uit een tijdschrift voorlees.
Ik baal als we in de auto zitten en we totaal niet kunnen communiceren. TC rijdt en mijn stemgeluid komt niet boven het autolawaai uit. Alleen met CI is het waardeloos en de smartlink kunnen we niet gebruiken, omdat het HA nog niet meedoet.
We oefenen met stukjes voorlezen. Dat gaat zo goed dat ik al snel nieuwe uitdagingen zoek door moeilijke stukjes uit te zoeken met veel vreemde namen. Bijvoorbeeld uit natuurtijdschriften. De geluiden-cd is de moeite waard om te doen, want veel geluiden zijn moeilijk te herkennen. De dierentuingeluiden sla ik over, dat is niks. Zelfs als ik weet wat voor dier het is, herken ik het nog niet eens. Laat staan dat TC ze herkent. De wilde kat lijkt meer op een varken en hoe belangrijk is het om te weten hoe een hyena klinkt.
We oefenen met de telefoon. Zinnen voorlezen gaat al heel snel goed, dus we stappen over op gewone gesprekken en dat gaat niet altijd geweldig. Hangt ook van het toestel af. Maar na enige tijd gaat ook dat een stuk beter. Hij leert snel. Ik bel een keer met onze zoon en stel voor dat TC het ook probeert. Dat gaat best goed. Later zal blijken dat telefoneren toch moeilijk blijft, zeker met vreemden.

En nu zitten we alweer in de tweede maand
Steeds meer wordt duidelijk dat er veel verandert. We krijgen veel, maar ik raak ook wat kwijt. Dat is helemaal niet erg, maar er zijn dingen waar ik aan gewend was en nu moet inleveren. En dat is even wennen. Een paar voorbeelden:
Telefoneren – ik zat te bellen en TC reageerde daarop (terwijl hij om de hoek in de keuken bezig was). Dat was ik niet gewend. Het voelde even als een inbreuk.
TV kijken – als ik commentaar geeft op tv-programma’s kijkt TC verstoord op. Vroeger luisterde hij altijd via de ringleiding. Ik kon zeggen wat ik wilde, hoorde hij toch niet.
Gesprekken met anderen – TC kan zelf gesprekken voeren met de buurman/in de winkel/etc. Hij heeft me niet altijd nodig en ook dat is wennen.

 

Natuurlijk raak ik er wel aan gewend dat:
hij me steeds minder nodig heeft
hij mijn telefoongesprekken kan volgen
ik niet voor hem hoef te luisteren
zijn wereld en mijn wereld steeds meer ‘onze’ wereld wordt
hij (weliswaar licht, maar toch) slechthorend blijft.

Natuurlijk ben ik ontzettend blij dat:
hij zoveel meer hoort en verstaat
we zo makkelijk een gesprek kunnen voeren
ik mag genieten van zijn glimlach als hij weer een nieuw geluid hoort
hij met onze kinderen kan praten zonder dat ik hoef te tolken
hij mijn pianospel weer kan waarderen.

Vanavond hebben we weer met de geluiden-cd geoefend. Dat blijft boeiend. TC hoort steeds meer nuances en sommige geluiden zijn beter-mooier nu hij de combinatie van CI met HA heeft. We zijn nog lang niet klaar met de geluidenspeurtocht.

 

Drie maanden geleden nog maar...
...dat TC’s CI werd aangesloten. Het is nog maar kort maar het lijkt veel langer. Het is eigenlijk wonderlijk hoe snel ik aan de nieuwe situatie ben gewend. We kletsen terwijl we zitten te eten, terwijl we met Hera buiten lopen, terwijl de één in de keuken is en de ander in de kamer. Ik reageer niet meer als de kookwekker afgaat terwijl TC in de keuken bezig is: hij hoort het zelf. En zo zijn er natuurlijk nog talloze situaties te noemen waarin we ‘gewoon met elkaar praten’. Zo nu en dan gaat het mis. Dan is er teveel stoorgeluid en gaat het verstaan weer even heel moeizaam. Maar het niet meer te vergelijken met ‘vroeger’.

 

Buitenervaringen
Veel tijd buiten doorbrengen dat levert weer de nodige luister-hoorervaringen op. Behalve de vogels die maar blijven zingen en de fontein in de vijver van de buren, heeft TC ook de kikkers in naburige vijvers gehoord. Hij was heel verbaasd te ontdekken dat het kikkers waren, dat had hij er zelf niet uitgehaald. Ik hoor die beesten al jaren, dus kon ik TC vertellen dat er geen dieren werden gemarteld, maar dat het kwakende kikkers waren.

Verder zijn er veel mensen bezig in en om de tuin met allerlei elektrische apparaten. TC had het idee dat goedhorenden meteen weten wat voor apparaat het is. Ik hoor al die geluiden van apparaten wel, maar als ik bewust luister en moet zeggen waar het om gaat, blijkt dat nog niet mee te vallen. Dan moet ik echt naar de nuances gaan luisteren.

Het geluid van een ladder en de tuinsproeier wisten TC en ik echter (vrijwel) meteen te plaatsten.

Mei 2008 - feestje!
We waren 30 jaar getrouwd, zijn uit eten geweest met onze zoons en ook dat was een feestje Omdat we vroeg in het restaurant waren, was het nog redelijk rustig. De achtergrondmuziek stond niet al te hard. En zo was voor het TC mogelijk om de gesprekken te volgen. Later, toen het wat drukker werd, was het af en toe wat moeilijker.

Het lijkt zo gewoon...
Er wordt gebeld.
TC hoort het, loopt naar de deur en staat de dame te woord die loten komt verkopen...

 

TC heeft de tuinsproeier aangezet.
Komt hij even later binnen: weet je dat de sproeier ‘tik’ doet...

We zitten in de kamer (de achterdeur staat open) en luisteren naar het journaal.
In de tuin vliegt een vogel weg, luid kwetterend.
TC en ik kijken elkaar lachend aan...

We zijn uit eten en de serveerster vraagt, terwijl ze achter ons staat, of het heeft gesmaakt.
TC verstaat het (en het was niet bepaald doodstil in het restaurant)...

Samen naar een concert en in de pauze (op een rustig plekje) met elkaar kletsen.
Samen genieten van pianospel van twee jonge pianisten (broers) van 11 en 15 jaar.

Ja, door het CI is er een wereld voor ons opengegaan.

 

Leedvermaak...
Onze nieuwe buren, die sinds vrijdag de sleutel hebben, zijn begonnen met verbouwen. Slopen en zo, je kent dat wel. Niks mis mee, we wisten het en ze beginnen pas om 9 uur op zaterdagmorgen. En wat nou zo leuk is...TC en ik kunnen daar nu samen van genieten. Hij hoort het ook

EN NU…
Inmiddels is het 2012. Ik ben er inmiddels gewend dat TC veel hoort en verstaat. Maar gewoon wordt het niet. Nog steeds zijn er momenten dat het misgaat met de communicatie. Maar het is niet te vergelijken met wat het was. Nog steeds genieten we. Het CI heeft ons leven verrijkt. TC kan met zijn CI ook erg genieten van muziek. Muziek van vroeger is makkelijker omdat hij dan gebruik kan maken van de herinneringen. Maar ook nieuwe muziek is de moeite waard. Kamerconcerten met 1 of een paar instrumenten hoort tot de mogelijkheden. Radio en muziek luisteren zijn geliefde bezigheden geworden.

Doordat we naar de contactdag van de Stichting Plotsdoven zijn gegaan, hebben we ervaren wat lotgenotencontact kan betekenen. Niet alleen voor de plots- en laatdoven zelf, maar ook zeker voor de omgeving. Je hoeft niets uit te leggen, men snapt wat je bedoelt. En dat is in het dagelijkse leven niet altijd het geval.